Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.

Gevolgen van dialyse voor dagelijks leven

Laatste update, 1 juli 2025

Een dialysebehandeling heeft gevolgen voor je dagelijks leven. Hier lees je tips rond werk, studie, autorijden, sport en sociale activiteiten.

Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen over werk, studie, wetgeving, ondersteuning of regelingen? Neem gerust contact op met het steun- en adviespunt (STAP) van de Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN). STAP is er speciaal voor nierpatiënten, naasten en donoren. 

Werk of studie combineren met dialyse

Met dialyse kun je blijven werken of studeren. Vanwege de dialyse moet je je dagelijkse bezigheden misschien wel aanpassen. Overleg hierover met je werkgever. Of als je studeert, met de onderwijsinstelling. Een voorbeeld: bij peritoneale dialyse overdag (CAPD) moet je enkele keren per dag de spoelvloeistof wisselen. Bespreek op welke momenten je dat doet en welke ruimte je daarvoor mag gebruiken. 

Begrip voor dialyse

Vertel je collega's of studiegenoten over dialyse. Dat zorgt voor meer begrip. Bijvoorbeeld als je werk of studie minder goed lukt door je behandeling. Zij zullen je dan ook eerder steunen als er aanpassingen nodig zijn op het werk. Vind je het vervelend om je ziekte te bespreken? Laat dan bijvoorbeeld een video zien die uitleg geeft over dialyse.

Kleine aanpassingen helpen

Belangrijk is dat je je werk of studie kunt blijven doen zo lang je dat wilt. Soms zijn kleine aanpassingen daarvoor al voldoende. Zoals een aangepast rooster. Of misschien kun je vaker vanuit huis werken, zodat je niet hoeft te reizen. Ook zijn je werk- en dialysetijden dan makkelijker op elkaar af te stemmen. Voor advies over aanpassingen kun je terecht bij de bedrijfsarts. Volg je een opleiding, dan kun je afstemmen met de studentendecaan, studiebegeleider of loopbaanadviseur.

Autorijden na dialyse

Het advies bij hemodialyse is: rijd geen auto na een behandeling. Je kunt namelijk onwel worden of zelfs bewusteloos raken. En een nabloeding van de shunt kan hinderlijk zijn bij autorijden.

Vraag dus iemand anders om te rijden. Of regel alternatief vervoer, zoals een taxi. Zittend ziekenvervoer voor dialysebehandeling wordt vergoed door de zorgverzekeraar.

Met peritoneale dialyse kun je wel autorijden. Bij peritoneale dialyse daalt de bloeddruk namelijk niet zo erg.

Sommige medicijnen hebben invloed op hoe je rijdt. Lees daarom de bijsluiter van je medicijnen, of vraag de apotheek of je met jouw medicijnen veilig kunt rijden.

Wat zegt de wet over autorijden na dialyse?

Er is geen wet of regel over rijden na dialyse. Elke verzekeraar heeft eigen beleid over ongelukken waarbij een dialysepatiënt betrokken is. Informeer dus bij je autoverzekeraar wat hun beleid is rond autorijden en ongevallen na dialyse.

Je rijbewijs halen met nierfalen

Heb je nierfalen en ga je je rijbewijs halen? Dan moet je een gezondheidsverklaring invullen. Je hebt waarschijnlijk ook een rapport nodig van een medisch specialist. Heb je al een rijbewijs en wil je dit verlengen? Dan moet je vanwege jouw nierfalen ook een gezondheidsverklaring invullen.


Alles over autorijden en nierproblemen

Bewegen en sporten

Beweging of sport houdt je lichaam in conditie. Ook voor je nieren is het goed als je regelmatig beweegt. Is sporten voor jou niet mogelijk? Misschien kun je begeleiding krijgen van een fysiotherapeut met kennis van dialyse. Die geeft je dan passende oefeningen en helpt deze goed uit te voeren. 

Vertel het altijd aan de nefroloog dat je (weer) wilt gaan sporten. 

Beweeg zoals je kunt: matig of intensief

Je hoeft niet meteen heel lang of vaak te bewegen. Wandelen, fietsen, zwemmen en tuinieren zijn bijvoorbeeld matig intensief. Daarmee bouw je jouw conditie langzaam op. Doe wat je kunt en wat je leuk vindt. Wil je graag intensiever bewegen? De meeste sporten zijn geschikt voor mensen die dialyseren. 

Beweging in het dialysecentrum

Sommige dialysecentra bieden speciale oefenprogramma’s aan voor dialysepatiënten, onder leiding van een arts en/of fysiotherapeut. Ook zijn er speciale hemodialysefietsen. Je kunt dan bewegen tijdens de behandeling. Vraag de dialyseverpleegkundige naar de mogelijkheden. 

 

Sport met een shunt of katheter

Heb je een shunt? Je kunt dan beter geen sporten doen waarbij je klappen moet opvangen, zoals judo, volleybal en rugby. 

Heb je een katheter? Als je gaat zwemmen moet de katheter goed zijn dichtgeplakt met een pleister of een katheterzakje. Vraag ernaar bij je dialyseverpleegkundige of arts. 

Hulp in het huishouden bij dialyse

Is het lastig voor je om huishoudelijke taken vol te houden? Misschien kunnen andere gezinsleden, vrienden of buren de zwaardere taken van je overnemen. Kijk of je de lichtere taken kunt blijven doen. Dat kan bijdragen aan de structuur in je dagelijks leven. En afleiden van het ziek zijn. 

Woon je alleen? Of kunnen je naasten je niet helpen? Dan kun je misschien huishoudelijke hulp krijgen. Dat staat in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Er gelden wel voorwaarden en je betaalt een eigen bijdrage. Een maatschappelijk werker kan je helpen bij het aanvragen van huishoudelijke hulp.

Dialyse en uitgaan

Veel mensen die dialyseren kunnen een avond of dagje uit. Het is ook belangrijk leuke dingen te blijven doen. Mogelijk vraagt een avond of dagje uit wel om extra voorbereiding.

Je kunt je soms ook heel moe voelen. Vermoeidheid is vervelend, maar hoeft geen belemmering te zijn. Veel mensen voelen zich juist minder moe door de afleiding. Je weet zelf het beste wat je aankunt. Bespreek dat van tevoren met jouw gezelschap.

restaurants en alcohol

Als je dialyseert kun je uit eten gaan. Je kunt je voorbereiden door bijvoorbeeld tussen de middag minder zout en kalium te eten dan normaal. Ook kun je van tevoren naar het menu vragen. Zo weet je of het menu binnen jouw dieet past. 

Meestal mogen dialysepatiënten wel alcohol drinken. Maar er zijn verschillen tussen patiënten. Informeer dus bij de nefroloog.

Veel mensen die dialyseren hebben een vochtbeperking. Een bezoek aan een restaurant of café maakt het misschien moeilijk om je daaraan te houden. Iets drinken is onderdeel van de sociale gezelligheid. En mensen om je heen dringen je misschien een drankje op. Gebruik creatieve oplossingen. Je drinkt bijvoorbeeld minder als je frisdrank uit een wijnglas drinkt, en koffie of thee uit een minikopje.

sauna

Een bezoek aan de sauna kan de bloeddruk verlagen. Je hart moet dan wat harder werken. Als je al hartproblemen hebt, wordt een saunabezoek soms afgeraden. Veel mensen die dialyseren hebben ook hart- en vaatproblemen. Daarom is het belangrijk om voor een bezoek aan de sauna met de nefroloog te overleggen. 

  • Heb je een vochtbeperking? Weeg je vóór en na saunabezoek. Dan weet je precies hoeveel vocht je hebt verloren. Die hoeveelheid mag je eventueel extra drinken. Handig, want door het zweten in de sauna kun je (extra) dorst krijgen.
  • Hemodialyse? Ga dan liever vóór de hemodialyse naar de sauna, dan vlak erna. Je bloeddruk kan omlaag gaan in de sauna omdat je in korte tijd veel vocht verliest. Je kunt je dan licht in je hoofd voelen.  

spoelvloeistof wisselen bij CAPD

Doe je peritoneale dialyse overdag? Sommige pretparken en musea hebben een speciale ruimte voor het wisselen van de spoelvloeistof. Bekijk de wisseladressen voor CAPD of vraag ernaar bij de locatie.

Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.

Laura Haasdijk, medisch maatschappelijk werker

Sabine Timmerman, dialyseverpleegkundige

Waarom werken we samen met deskundigen?