Selecteer de tekst die je wilt vertalen en kies 'Vertalen'. Kies vervolgens de gewenste taal. Je kunt de vertaalde tekst beluisteren of lezen.
Bij nierschade zijn de nierfilters kapot. Dat kan veel gevolgen hebben voor je lichaam. Nierschade kan acuut of chronisch zijn. De ernst van de nierschade kan verschillen per persoon.
De nieren zijn erg belangrijk voor het lichaam. Als je nieren niet goed meer werken, kan dat veel gevolgen hebben. De nieren hebben namelijk veel taken, zoals:
Nierschade betekent dat de nierfilters kapot zijn. Een nierfilter bestaat uit twee delen: een zeeflichaampje en een nierbuisje. Allebei kunnen ze beschadigd raken. Als het ene deel beschadigd raakt, gebeurt dat vaak ook met het andere. Beschadigde nieren herstellen vaak niet meer. Acute nierschade kan soms wel herstellen.
Bij acute nierschade (ook wel: acute nierinsufficiëntie of acuut nierfalen) werken de nieren opeens heel slecht. Dit kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld:
De oorzaak wordt behandeld. Het kan ook zijn dat je tijdelijk moet dialyseren. Na behandeling werken de nieren soms weer normaal. Soms wordt acute nierschade toch chronisch. De nieren blijven dan minder goed werken.
Had je voor de zwangerschap goed werkende nieren, maar krijg je tijdens de zwangerschap plotseling problemen? Dan wordt onderzoek gedaan naar de oorzaak.
Acute nierschade tijdens de zwangerschap komt maar heel weinig voor. De meest voorkomende oorzaak is zwangerschapsvergiftiging. Maar het is ook mogelijk dat je al een nierziekte had, zonder dat je dat wist. Die wordt nu ontdekt omdat je voor het eerst klachten krijgt. Onderzoek moet duidelijk maken wat er aan de hand is. Het onderzoek bestaat in ieder geval uit urineonderzoek, bloedonderzoek en een echo van de nieren en de blaas. Soms moet er ook een nierbiopsie worden gemaakt. Dit is veilig tijdens de zwangerschap.
Meer over zwangerschapsvergiftiging (Hellp-syndroom) op de website van de Hellpvereniging>
Als je langer dan 3 maanden last hebt van nierschade, dan heet dat chronische nierschade. Chronisch betekent langdurig. Bij chronische nierschade zijn de nierfilters blijvend beschadigd. Ze herstellen niet meer. Uiteindelijk raken steeds meer nierfilters beschadigd.
Het is niet meteen duidelijk of je chronische nierschade hebt. De werking van de nieren en het eiwitverlies zijn niet op ieder moment hetzelfde. Daarom heb je meerdere metingen nodig verspreid over 3 maanden. Officieel heb je pas chronische nierschade als uit al die metingen blijkt dat je nieren minder goed werken.
Chronische nierschade kan allerlei oorzaken hebben, zoals hoge bloeddruk, diabetes of een nierziekte.
Chronische nierschade is niet bij iedereen even erg. Bij sommige mensen werken de nieren iets minder goed. Bij anderen werken de nieren nauwelijks nog en blijven er veel afvalstoffen in het bloed achter. De snelheid waarmee nieren achteruitgaan, verschilt per persoon.
Artsen hebben een indeling gemaakt in verschillende stadia. Deze indeling is nodig om te bepalen wat de juiste behandeling is.
Nierfalen is het laatste stadium van nierschade. Het heet ook wel eindstadium nierfalen of terminaal nierfalen. Bij nierfalen werken de nieren nog maar voor 15%. Bij nierfalen is een behandeling nodig om in leven te blijven: niertransplantatie of dialyse. Je kunt ook kiezen voor conservatieve behandeling. Je kiest zelf een behandeling die bij jou past.
Bloed in de nier stroomt door het zeeflichaampje. Bij gezonde nieren laat het zeeflichaampje alleen de kleinste deeltjes door. Dat zijn afvalstoffen. Als het zeeflichaampje niet goed werkt, lekken ook grotere deeltjes naar de urine. Bijvoorbeeld eiwitten. Maar het lichaam heeft eiwitten juist nodig als bouwstof voor lichaamscellen. Daarom wordt bij onderzoek naar je nierfunctie gekeken of er eiwitten in je urine zitten.
Beschadigde nieren filteren minder bloed per minuut. Dat betekent dat de nierfunctie is verminderd. Daardoor blijven er meer afvalstoffen achter in het bloed. Hoe slechter je nieren werken, hoe meer afvalstoffen in het lichaam blijven. Daarom laat je arts je bloed onderzoeken. Met de uitslag van het bloedonderzoek bepaalt de arts je nierfunctie.
Schade aan de nieren kan allerlei lichamelijke problemen geven. Bijvoorbeeld:
Je kunt ook last krijgen van bepaalde klachten. Zoals vermoeidheid, misselijkheid en jeuk. Maar vaak merk je niet dat je nierschade hebt. Met urineonderzoek en bloedonderzoek kan de (huis)arts erachter komen of je chronische nierschade hebt. Soms wordt nierschade zo per toeval ontdekt.
Beschadigde nierfilters werken niet goed meer. De gezonde nierfilters reageren hierop door harder te werken. In het begin lukt dat ook. Maar de nierfilters slijten eerder. Zo raken steeds meer nierfilters beschadigd. En de nieren gaan steeds verder achteruit.
Beschadigde nieren leiden tot hoge bloeddruk. Daardoor komt er meer druk op de nierfilters te staan. Die raken zo verder beschadigd.
Eiwitten lekken door beschadigde nierfilters heen. Ook hierdoor gaat de functie van de nieren verder achteruit.
Lang niet alle nierpatiënten krijgen nierfalen. Bij de meeste mensen met nierschade lukt het om die schade niet te groot te laten worden. In Nederland zijn waarschijnlijk ongeveer 1,5 miljoen mensen met chronische nierschade en ongeveer 17.500 mensen met nierfalen. Elk jaar komen er zo’n 2.000 mensen met nierfalen bij.
Door nierschade verouderen nieren sneller. Bij nierpatiënten gaan de nieren dus sneller achteruit dan bij gezonde mensen. Verschillende Nederlandse onderzoekers proberen uit te zoeken hoe dit komt en hoe ze dit proces kunnen stopzetten. Zij werken samen binnen het project Taskforce dat is gericht op de veroudering van niercellen. De Nierstichting subsidieert dit project.
Onze deskundigen dragen bij aan betrouwbare informatie.
Neelke van der Weerd, internist-nefroloog
Richtlijn Ontwikkelaars,
