Nefrosclerose

Nefrosclerose betekent dat er bindweefsel in de nier ontstaat. Dit gebeurt in de bloedvaten. De vaatwand wordt stugger, dikker en nauwer. Dit proces heet sclerose (ook wel: fibrose). Het wordt ook wel verbindweefseling, verlittekening of littekens in de nier genoemd.

Uiteindelijk tast dit proces de nierfilters aan. De verlittekening leidt ertoe dat de nierfilters kapot gaan. Als gevolg hiervan kunnen de nieren uiteindelijk kleiner worden.

Door nefrosclerose worden de bloedvaatjes in de nier nauwer. Het bloed stroomt minder goed door. Dat leidt tot hoge bloeddruk. De nieren regelen namelijk de bloeddruk. Als ze merken dat het bloed niet goed doorstroomt, zorgen ze ervoor dat de bloeddruk stijgt. Het bloed kan dan weer sneller doorstromen.

Door hoge bloeddruk ontstaat nog meer schade aan de nieren. Er staat zoveel druk op de nierfilters dat die erdoor beschadigd raken.

Door nierschade gaat de bloeddruk nog verder omhoog. Dat komt omdat beschadigde nieren de bloeddruk niet goed meer kunnen regelen. Zo ontstaat een vicieuze cirkel.

Nefrosclerose komt vooral voor bij ouderen. Het is onderdeel van normale veroudering. Meestal veranderen de bloedvaten heel geleidelijk. Daardoor blijven de nieren nog lange tijd redelijk goed werken. Er is ook een kwaadaardige (maligne) vorm van nefrosclerose. De veranderingen gaan dan veel sneller. Maar dat komt weinig voor.

Nefrosclerose hoort bij het ouder worden. Maar het verschilt per persoon hoe snel het gaat. Bepaalde zaken versnellen de ziekte:

• lange tijd een te hoge bloeddruk
• diabetes
• roken
• overgewicht
• verhoogd cholesterol
• eiwitverlies via de urine

Door gezond te leven kun je de nefrosclerose vertragen. Dat betekent onder meer: stoppen met roken en afvallen als je te zwaar bent.

Soms komt nefrosclerose door een andere nierziekte. Bij veel nierziekten ontstaat namelijk hoge bloeddruk. Zijn de nieren al erg beschadigd als de nefrosclerose wordt ontdekt? Dan blijft vaak onduidelijk wat de oorspronkelijke ziekte was. Dit is lastig te achterhalen voor een arts.

In het begin merk je niets van nefrosclerose. Er ontstaan pas klachten als de nieren al ernstig beschadigd zijn. Mogelijke klachten zijn:

• vermoeidheid
• jeuk
• kramp
• minder eetlust
• dikke enkels door vochtophoping

In het bloed is al eerder te zien dat de nieren niet goed werken. Bij slecht werkende nieren zitten er veel afvalstoffen in het bloed. Daardoor wordt nefrosclerose soms toch al eerder ontdekt.

Ook een echo of scan kan duidelijk maken dat er iets mis is. Door de nefrosclerose worden de nieren kleiner. Op de echo of scan is dan te zien dat de nieren kleiner zijn dan normaal.

Nefrosclerose is niet te genezen. Het doel van de behandeling is om de achteruitgang van de nieren zoveel mogelijk te vertragen.

Bepaalde zaken versnellen nefrosclerose. Bijvoorbeeld hoge bloeddruk en roken. Dit zijn risicofactoren. De arts onderzoekt welke risicofactoren bij jou een rol spelen. Meestal bestaat de behandeling uit het aanpakken van de risicofactoren. Daarom adviseert de arts jou om gezond te leven. Als je nog rookt, krijg je het advies om daarmee te stoppen. Als je te zwaar bent, is het beter om af te vallen.

Zo nodig schrijft de arts medicijnen tegen hoge bloeddruk voor. Het helpt ook om weinig zout te gebruiken. Daardoor gaat de bloeddruk ook omlaag.

Bij kwaadaardige (maligne) nefrosclerose veranderen de bloedvaten snel van vorm. De bloeddruk stijgt dan snel. Je krijgt direct medicijnen tegen hoge bloeddruk. Anders kan in korte tijd schade ontstaan aan het hart, de hersenen en de nieren.

De gevolgen van nefrosclerose verschillen per persoon. Bij de meeste mensen lukt het om verdere nierschade te voorkomen.

Nefrosclerose gaat niet meer over. Maar vaak lukt het wel om de bloeddruk onder controle te houden, met behulp van een gezonde leefstijl en medicijnen. De nieren gaan dan niet verder achteruit. Of het gebeurt heel langzaam.

Bij de kwaadaardige vorm werkt de behandeling soms niet goed genoeg. Dan kan de nierfunctie verslechteren.

Gevolgen voor het dagelijks leven

Zijn de nieren ernstig beschadigd door nefrosclerose? Dat heeft niet alleen gevolgen voor de lichamelijke gezondheid, maar raakt je hele leven. Mogelijk heeft de nierschade invloed op relaties, werk, studie en financiële situatie.

Voor vragen over werk, inkomen en scholing kun je bellen met het Steun- en adviespunt (STAP) van de Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN).

Deel je ervaringen met lotgenoten

Het kan prettig zijn om contact te hebben met lotgenoten: mensen die zich in dezelfde situatie bevinden. Zij begrijpen wat jij doormaakt en kunnen jou vertellen hoe zij met de ziekte omgaan. Misschien hebben ze praktische tips voor jou.

Lotgenoten kun je onder meer ontmoeten via de gespreksgroepen op nieren.nl. Via Personen kun je op zoek gaan naar mensen met dezelfde ziekte.