Tips om minder fosfaat te eten

Van je arts of diëtist hoor je of het nodig is om op het fosfaat in je voeding te letten. Je krijgt dan een fosfaatbeperking (ook wel: fosfaatbeperkt dieet). Daarbij krijg je begeleiding van een diëtist. Naast het dieet zijn vaak ook medicijnen nodig: fosfaatbinders. De diëtist geeft uitleg over het gebruik van deze medicijnen.

Je kunt de hoeveelheid fosfaat in je voeding verminderen door op E-nummers te letten. Dit zijn hulpstoffen die aan veel producten zijn toegevoegd. Sommige E-nummers bevatten fosfaat. Via deze E-nummers krijg je relatief veel fosfaat binnen. Probeer minder producten met E-nummers te eten. Kies bij voorkeur voor onbewerkte voedingsmiddelen. Daarin zitten helemaal geen E-nummers.

In de voeding is fosfaat meestal gebonden aan eiwit. Als je minder eiwit eet, krijg je ook minder fosfaat binnen. Het is niet altijd verstandig om minder eiwit te eten. Je lichaam heeft iedere dag een bepaalde hoeveelheid eiwit nodig. Sommige nierpatiënten hebben zelfs extra veel eiwit nodig, bijvoorbeeld mensen die dialyseren. In zo’n situatie kun je producten met veel fosfaat vervangen door producten met minder fosfaat, maar wel evenveel eiwit. Je kunt (smeer)kaas als broodbeleg bijvoorbeeld vervangen door vleeswaren, pindakaas of humus (kikkererwtenpasta).

Podcast over fosfaat

Diëtist Sophie Luderer geeft tips voor het beperken van fosfaat in je voeding, in een podcast (online radio-uitzending) van de Nierpatiënten Vereniging Nederland.

Voedingsmiddelen met veel fosfaat

Er zit veel fosfaat in melk en melkproducten, kaas, smeerkaas, kip, vis, vlees, eieren, peulvruchten, noten en pinda’s, chocolade, frisdranken, bier en kant-en-klaar producten. De hoeveelheid fosfaat verschilt per voedingsmiddel.

• melkproducten
  Melkproducten (bijvoorbeeld melk, karnemelk, chocomel, yoghurt, vla, pudding, pap) bevatten per gram eiwit meer fosfaat dan vlees, vis, kip of ei.
• kaas
  Smeerkaas en korstloze kaas bevatten meer fosfaat dan gewone kaas, omdat er smeltzouten in verwerkt zijn. Een aantal kaassoorten bevat (relatief gezien) minder fosfaat: brie, camembert, hüttenkäse, mozzarella, Boursin, MonChou en Paturain. Houd rekening met het zout in deze kazen.
• brood
  Wit brood bevat minder fosfaat dan bruin brood. Maar het is niet gezond om alleen wit brood te eten. Bruin brood bevat meer voedingsvezels, en die zijn belangrijk voor een goede darmwerking. Omdat het fosfaat in de vezels zit, wordt er ook weinig fosfaat in het bloed opgenomen.

Opname van fosfaat uit de voeding

De mate waarin het lichaam fosfaat kan opnemen uit de voeding verschilt per voedingsmiddel. Je kunt ervoor kiezen om vaker plantaardige producten te eten. Het lichaam kan fosfaat uit plantaardige producten namelijk minder goed opnemen.

• Van fosfaat uit plantaardige voedingsmiddelen wordt 40 tot 50% opgenomen in het bloed.
• Van fosfaat uit dierlijke voedingsmiddelen wordt 60% opgenomen in het bloed.
• Van fosfaat uit E-nummers wordt 90 tot 100% opgenomen in het bloed.

Op nieren.nl staan recepten. Bij ieder recept staat vermeld hoeveel fosfaat er in een portie zit. Zo kun je op zoek gaan naar een gerecht waar weinig fosfaat in zit.