Projectcode 21OK+009 Projectleider Prof. dr. Michiel Schreuder MD PhD FESPN Projecttype Kolff+ Organisatie Amalia Kinderziekenhuis - Afd. Kindernefrologie Toegekend bedrag € 110.000,00 Startdatum 1-03-2022 Looptijd 24 maanden Status Lopend
Doel
Onderzoeken of een behandeling met stamcellen de aanleg van nierfilters kan bevorderen bij te vroeg geboren kinderen.
Samenvatting
Creativity grant.
De nieren worden aangelegd tijdens de zwangerschap, en deze aanleg is afgerond voor de uitgerekende datum van de bevalling. Het aantal nierfilters bij geboorte is alles bepalend voor de nierfunctie voor de rest van het leven. Kinderen die te vroeg geboren worden, of waarbij er sprake is van een ontsteking rondom de geboorte, ontwikkelen minder nierfilters. Deze moeten vervolgens als compensatie harder werken, waardoor onder andere hoge bloeddruk ontstaat. Ook slijten de filters sneller, waardoor er eerder nierfalen ontstaat.
Om problemen later in het leven voor te zijn, en zelfs te voorkomen, is het nodig de nieraanleg te stimuleren voor die afgerond is: bij het te vroeggeboren kind. In dit kader gaan de onderzoekers het therapeutisch effect van mesenchymale stamcellen testen. Dit zijn voorlopercellen uit het beenmerg die, mits ze de goede signalen krijgen, uit kunnen groeien tot andere celtypen. Nog belangrijker is dat de cellen zeer goed in staat zijn om schadelijke ontstekingsreacties op een positieve manier bij te sturen. De hypothese is dan ook dat behandeling met stamcellen ten tijde van ontstekingsstress rondom de geboorte, de premature nieren kan helpen om de aanleg van nierfilters zo goed mogelijk te laten doorlopen.
De onderzoekers gebruiken hiervoor een goed gekarakteriseerd schapenmodel waarbij te vroeggeboren lammeren bloot worden gesteld aan een infectie tijdens de zwangerschap en kunstmatige beademing na de geboorte. Daarbij worden de effecten bestudeerd van ontstekingsstress op de nier(ontwikkeling). De nierontwikkeling bij schapen heeft zeer veel overeenkomsten met die van de mens. Daarnaast worden een aantal lammetjes voor en/of na de geboorte behandeld met stamcellen, om zo te zien of de nieren zich beter kunnen ontwikkelen.
Het MUMC+ heeft jarenlange ervaring met dit model, waar zelfs een speciale IC ontwikkeld is om de te vroeg geboren lammetjes 24 uur per dag te kunnen verzorgen: een uniek translationeel diermodel. Bij dit onderzoek werken verschillende experts samen, waaronder onderzoeksexperts uit het MUMC+, klinische experts in perinatologie (UMCU) en nierontwikkeling (Radboudumc).
Trefwoorden
identificatie, validatie in modelsystemen, dieronderzoek, stamcellen, prematuur, te vroeg geboren kinderen, nierfilters, ontstekingsstress