Thiazide-induced hyponatremia as clinical model to identify novel paracrine mechanisms in the renal tubule

Onderzoeken of hyponatriëmie door het gebruik van thiazides het gevolg is van verminderde afgifte van signaalmoleculen aan de niertubuli. Daarnaast het ontwikkelen van voorspellers van hyponatriëmie en het identificeren van therapeutische benaderingen om de ontwikkeling van hyponatriëmie tegen te gaan.

Een derde van de Nederlanders heeft last van een hoge bloeddruk (hypertensie). Een veelgebruikt medicijn hiertegen is thiazide-diuretica (plasmedicatie). Dit vochtafdrijvende medicijn zorgt ervoor dat de nier minder zout vanuit de voorurine terughaalt naar het bloed. Omdat zout water vasthoudt, is meer plassen het gevolg en daalt de bloeddruk.

Bij 4-14 procent van de patiënten leidt het gebruik van thiazide-diuretica echter tot het terughalen van te veel water naar het bloed, waardoor de bloedzouten verdunnen. Dit wordt thiazide-geïnduceerde hyponatriëmie (TIH) genoemd. TIH leidt tot duizeligheid, hoofdpijn sufheid en braken en in ernstige gevallen tot hersenzwelling, stuiptrekkingen, coma en sterfte. Daarom is een ziekenhuisopname vaak nodig. Hoe TIH zich ontwikkelt is onvoorspelbaar, omdat het achterliggende mechanisme nauwelijks bekend is.

In recent onderzoek zijn bloed, urine en erfelijk materiaal van een groot aantal TIH-patiënten onderzocht. Hieruit blijkt dat thiazides zorgen voor minder zoutterugname vanuit de voorurine, maar ook voor het uitscheiden van meer kalium met als gevolg een te lage bloedkaliumspiegel (hypokaliëmie). Om dit tegen te gaan geeft de proximale tubulus (het niersegment aan het begin van het nierbuisje vlak na de glomerulus (nierfilter), signaalstoffen af aan de voorurine. Deze signaalstoffen vertellen het laatste gedeelte van de nierbuis, de verzamelbuis, dat er minder kalium moet worden afgeven aan de urine. TIH komt vaker voor bij vrouwen met een hogere leeftijd. Daarnaast kent TIH een erfelijke component, omdat TIH-patiënten altijd weer TIH krijgen wanneer ze thiazide-diuretica gebruiken.

De hypothese is dat bij mensen met TIH de proximale tubuli niet genoeg signaalstoffen afgeven aan de voorurine waardoor de verzamelbuis meer water terughaalt naar het lichaam.

Doelstellingen:
1.Bloed en urine van de Glover studie analyseren op signaalstoffen van de proximale tubuli.
2.Testen of celkweken van proximale tubuluscellen minder signaalmoleculen afgeven door hypokaliëmie.
3.Het mechanisme waardoor TIH ontstaat ontrafelen in een muizenmodel.
4.Onderzoeken of TIH in het muizenmodel te voorkomen of te behandelen is door extra kalium of signaalmoleculen te geven.

Soort: Celonderzoek, dieronderzoek, menselijk materiaal; fundamenteel-toegepast
Onderwerp: thiazide-geïnduceerde hyponatriëmie (TIH), hoge bloeddruk, hypokaliëmie